ناخنك چشم (Pterygium)
ناخنك چشم يك ضايعه مثلثي است كه از سفيدي چشم (ملتحمه) روي سياهي چشم (قرنيه) كشيده مي شود. اين ضايعه ناشي از رشد خوش خيم بافت پيوندي و رگ هاي ملتحمه است. ناخنك معمولاً ابتدا به صورت يك سفيدي روي ملتحمه ايجاد مي شود كه به تدريج به سمت قرنيه رشد مي كند. به علت وجود رگ هاي زياد معمولاً رنگ ناخنك صورتي يا قرمز است. ناخنك گاهي ملتهب مي شود و باعث سوزش و خارش و اشك ريزش مي شود. گاهي اوقات ناخنك رشد زيادي مي كند و تا وسط قرنيه مي رسد و جلوي ديد را مي گيرد؛ به علاوه حتي ناخنك هاي كوچكتر هم مي توانند با تغيير شكل قرنيه باعث ايجاد آستيگماتيسم شوند و ديد افراد را تار كنند.
پيشگيري ناخنک چشم
اشعه ماوراء بنفش خورشيد (UV) در ايجاد ناخنك مؤثر است بنابراين توصيه مي شود افرادي كه در مناطق آفتابي زندگي مي كنند و مدت زيادي در معرض تابش آفتاب هستند از كلاه لبه دار و عينك آفتابي استفاده كنند. همچنين باد شديد و گرد و خاك ممكن است با تحريك چشم در ايجاد ناخنك مؤثر باشد.
در افرادي كه ناخنك دارند معمولاً ورود آب به چشم ها (در موقع شستن دست و صورت يا حمام كردن) باعث تحريك چشم و ايجاد سوزش و قرمز شدن چشم ها مي شود. بنابراين اين افراد بايد دقت كنند كه حتي الامكان آب وارد چشمشان نشود.
درمان ناخنک چشم
اگر ناخنك كوچك باشد و ظاهر ناخوشايندي نداشته باشد و باعث قرمزي و سوزش چشم ها نشود نياز به درمان خاصي ندارد.
اگر ناخنك گه گاه ملتهب شود و سوزش و قرمزي چشم ايجاد كند مصرف قطره هاي اشك مصنوعي به صورت مكرر ممكن است باعث تسكين علائم شود. در مواردي كه ناخنك التهاب شديدي دارد مي توان با نظر چشم پزشك يك دوره درمان با قطره هاي استروئيدي يا ساير قطره هاي ضد التهاب انجام داد.
در مورد ناخنك هاي بزرگتر كه از لحاظ ظاهري و زيبايي اهميت دارند و يا با ايجاد آستيگماتيسم باعث تاري ديد شده اند مي توان با جراحي ناخنك را برداشت البته اگر ناخنك به صورت ساده برداشته شود احتمال عود آن زياد است و به خصوص در افراد جوان و افرادي كه ناخنك ملتهب دارند در نيمي از مواد عود ديده مي شود. در اين افراد بهتر است علاوه بر برداشتن ناخنك از روش هاي تكميلي مثل پيوند ملتحمه يا استفاده از داروهاي خاص (مثلا ميتومايسين) در حين جراحي استفاده شود.
در ناخنك هاي خيلي بزرگ كه وسط قرنيه را هم درگير كرده اند ممكن است لازم باشد علاوه اقدامات فوق از پيوند قرنيه لايه اي براي اصلاح شكل قرنيه استفاده شود.